Rodzaje filtrów montowanych w klimatyzacji. Jaki wybrać?

Klimatyzatory wykorzystywane w biurach, sklepach oraz obiektach mieszkalnych dbają nie tylko o komfort termiczny, ale także jakość powietrza. Za usuwanie wszelkich niepożądanych zanieczyszczeń odpowiadają oczywiście filtry, które w znacznym stopniu różnią się między sobą budową, właściwościami oraz skutecznością. W niniejszym tekście przyglądamy się podstawowym rodzajom filtrów klimatyzacyjnych i wyjaśniamy ich charakterystykę.

Rola filtrów w urządzeniach klimatyzacyjnych

Powietrze znajdujące się w domach i mieszkaniach jest pełne zanieczyszczeń – część z nich pochodzi z zewnątrz (mowa tutaj głównie o smogu), z kolei reszta jest wytwarzana przez znajdujący się w danym obiekcie sprzęt oraz materiały wykończeniowe, m.in. farby, wykładziny itp. Szeroka gama niepożądanych substancji zawieszonych w domowej przestrzeni sprawia, że filtracja powietrza stała się na przestrzeni ostatnich lat bardzo istotną kwestią, zwłaszcza tam, gdzie mieszkają dzieci, alergicy czy osoby chore na astmę.

W przypadku klimatyzatorów, to właśnie filtry „wyłapują” z powietrza różnego rodzaju zanieczyszczenia – od kurzu i pyłu, przez drobne owady, aż po potencjalnie groźne mikroorganizmy. Skuteczność procesu filtracji zależy oczywiście od typu zastosowanego filtra oraz jego regularnej wymiany lub czyszczenia. Najczęściej prace porządkowe powinno się przeprowadzać raz w miesiącu, jednak bardziej zaawansowane jednostki potrafią same poinformować o konieczności podjęcia działań konserwacyjnych (na wyświetlaczu pojawia się wówczas specjalny komunikat).

Filtry mechaniczne

Siatkowy filtr mechaniczny to standardowe rozwiązanie, które można znaleźć w praktycznie każdej jednostce wewnętrznej dostępnej obecnie na rynku. Ten typ osłony przyjmuje postać gęstej siatki ze specjalnej tkaniny – to właśnie na niej zatrzymują się zanieczyszczenia. Filtr siatkowy jest w stanie usuwać z powietrza przede wszystkim kurz i pył, a przy okazji wymaga dość częstego czyszczenia, najlepiej co dwa tygodnie (do tego celu można z powodzeniem wykorzystać odkurzacz). Po pewnym czasie element należy jednak wymienić na nowy.

Klasyczne filtry mechaniczne są często uzupełniane za pomocą tzw. filtrów oczyszczających, które są w stanie neutralizować nieprzyjemne zapachy, np. dymu papierosowego, oraz drobniejsze cząstki zanieczyszczeń. Ze względu na swoją delikatniejszą strukturę, osłony oczyszczające należy umieszczać za filtrami siatkowymi – dodaje specjalista reprezentujący firmę Waso Klim z Katowic, która zajmuje się montażem i serwisem systemów klimatyzacyjnych.

Klimatyzacyjne filtry HEPA

Filtry HEPA (to skrót od angielskich słów High Efficiency Particulate Air Filter) zostały opracowane na potrzeby projektu Manhattan, czyli amerykańskiego programu budowy bomby atomowej. Zadaniem tej innowacyjnej technologii miało być oczyszczanie powietrza z zanieczyszczeń o charakterze radioaktywnym. Z czasem ogromna skuteczność filtrów HEPA została dostrzeżona przez rynek cywilny i w ten sposób produkt trafił do różnych urządzeń, m.in. odkurzaczy oraz klimatyzacji. Ten rodzaj osłon potrafi usuwać nawet 99,9% zanieczyszczeń powietrza, w tym alergeny i zawieszone cząsteczki smogu. Dzięki temu HEPA stanowi idealny wybór dla alergików.

Dawniej filtry HEPA były tworzone ze spiekanego szkła, jednak dzisiaj do ich produkcji wykorzystuje się przede wszystkim polipropylen. Komponent powstaje z cienkich arkuszy tworzywa, które układa się w kształt przypominający harmonijkę. Pomiędzy poszczególnymi włóknami materiału tworzą się mikroskopijne pory – to właśnie ta wyjątkowa struktura sprawia, że filtr może przechwytywać cząsteczki o rozmiarze mniejszym niż 0,3 µm.

Filtry węglowe

Filtr węglowy to w rzeczywistości odpowiednio spreparowane granulki węgla aktywnego, które zamyka się w specjalnej obudowie. Sam węgiel może pochodzić z różnych materiałów organicznych – najczęściej powstaje z drewna, torfu lub węgla kopalnego, które poddaje się procesowi karbonizacji oraz zgazowaniu. Obecnie filtry węglowe wykorzystuje się w odkurzaczach, okapach kuchennych oraz oczyszczaczach powietrza.

W przypadku klimatyzatorów komponent zawierający węgiel aktywny jest często uzupełnieniem dla innego zabezpieczenia, np. filtru HEPA. Dzięki dwuetapowej filtracji można w kompleksowy sposób oczyścić powietrze z zanieczyszczeń o postaci stałej i gazowej. Filtr węglowy doskonale radzi sobie z usuwaniem niepożądanych zapachów, jednak sprawdza się równie dobrze w przypadku różnego rodzaju związków organicznych, a nawet substancji drażniących czy rakotwórczych. Niestety, produkty z węglem aktywnym nie nadają się do mycia, dlatego wymagają okresowej wymiany.

Filtry antybakteryjne

Filtry antybakteryjne dzielą się na dwie główne kategorie – tzw. biofiltry oraz filtry fotokatalityczne. Pierwszy rodzaj zawiera naturalne wyciągi roślinne, których zadaniem jest neutralizacja bakterii, wirusów czy roztoczy. W tej roli znakomicie sprawdza się katechina, czyli środek pozyskiwany z liści herbaty, oraz wasabi, czyli popularny chrzan japoński, doskonale znany wszystkim miłośnikom kuchni kraju kwitnącej wiśni. Z kolei w przypadku drugiego typu filtrów podstawowy składnik to tlenek tytanu lub element tytanowo-apatytowy. Pod wpływem światła wspomniane związki wytwarzają niezwykle silne utleniacze, które nie tylko eliminują drobnoustroje, ale rozkładają również substancje odpowiadające za powstawanie nieprzyjemnych zapachów.

Filtry antybakteryjne odznaczają się wysoką skutecznością (osiągającą około 95%) i służą przede wszystkim do ograniczania rozwoju potencjalnie niebezpiecznych mikroorganizmów. Warto jednak pamiętać, że produkty z tego segmentu nie nadają się do czyszczenia i wymagają dość częstej wymiany.