Projektowanie w obiektach zabytkowych

Wszystkie obiekty zabytkowe znajdują się pod ścisłym nadzorem i opieką konserwatora. Przeprowadzanie w ich obrębie jakichkolwiek zmian czy remontów stanowi więc nie lada wyzwanie, bowiem muszą zostać one zatwierdzone przez urząd konserwatorski. Projektowanie w obiektach zabytkowych ograniczone jest licznymi obostrzeniami, dlatego powinno zawsze być wykonywane przez specjalnie powołane do tego celu osoby.

W jakim celu przeprowadza się zmiany w obiektach zabytkowych?

Definicję obiektu zabytkowego określa art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, który mówi o tym, że zabytek to nieruchomość, rzecz ruchoma, ich części lub zespoły, które są dziełem człowieka związane z jego działalnością, stanowiące świadectwo minionej epoki lub zdarzenia, które posiadają wartość historyczną, artystyczną lub naukową.

Projektowanie w obiektach zabytkowych najczęściej wiąże się z ich adaptacją, czyli przystosowaniem ich do pełnienia innych funkcji niż dotychczas. Aby można było dokonać zmian w ich obrębie, konieczne jest uzyskanie zgody konserwatora. Często prace remontowo-budowlane służą także przywróceniu im wyglądu z czasów ich świetności.

Niezwykle istotne jest, aby prace nie tylko nie wywołały szkód dla struktury obiektu, lecz także przyczyniły się do wyeksponowania jego historycznego charakteru. Podczas projektowania w obiektach zabytkowych należy więc uwzględnić wiele specyficznych czynników, które mogą obejmować m.in. rodzaj wykorzystanych materiałów. Często budynki tego typu adaptowane są do funkcji hoteli, muzeów czy siedzib placówek państwowych.  

Projektowanie w obiektach zabytkowych a kwestie formalne

Niezależnie od tego, jaką funkcję ma pełnić zabytek, przeprowadzone w nim prace muszą zostać wykonane z niezwykłą starannością i dbałością o strukturę budynku. Istnieje więc szereg kwestii formalnych, które muszą zostać dopełnione zarówno na etapie projektowania, jak i podczas samej realizacji robót.

Przebudowa czy modernizacja obiektów zabytkowych zawsze wiąże się z koniecznością uzyskania zgody konserwatora, który bierze pod uwagę rodzaj i zakres prac oraz na ich podstawie wydaje opinię dotyczącą zasadności ich wykonania. Po zapoznaniu się z dokumentacją może on wydać pozwolenie, w którym jasno określone zostanie, na jakie prace wyrażono zgodę – mówi ekspert z firmy Akint.

Wniosek o uzyskanie pozwolenia powinien być złożony bezpośrednio do wojewódzkiego konserwatora zabytków. Dokument, poza danymi formalnymi, musi zawierać projekt budowy oraz potwierdzenie, że osoby przeprowadzające prace w obrębie zabytku, dysponują specjalnymi uprawnieniami. Projektowanie w miejscach tego typu musi być bowiem wykonywane przez specjalistów, którzy mają świadomość odpowiedzialności, z jaką wiąże się adaptacja lub modernizacja obiektów historycznych.