Jak często należy przeprowadzać przegląd instalacji tryskaczowych?

Instalacje tryskaczowe to jedne z najpopularniejszych aktywnych zabezpieczeń przeciwpożarowych. Ich zadaniem jest automatycznie uruchomić się i rozpocząć gaszenie ognia, zanim na miejscu pojawi się straż pożarna. Są często spotykane we wszelkiego rodzaju zakładach produkcyjnych, magazynach budynkach biurowych, szkołach, a także hotelach. Dzięki nim można całkowicie zahamować rozprzestrzenianie ognia albo znacząco je spowolnić. Aby mogły skutecznie chronić zabezpieczane obiekty należy regularnie przeprowadzać ich przegląd.

Instalacje tryskaczowe – jak działają?

Instalacje tryskaczowe wykorzystują najbezpieczniejszy dla człowieka i środowiska środek gaśniczy, czyli wodę. Uwalniają ją bezpośrednio tam, gdzie wybucha pożar. Jak dokładnie działa ten mechanizm? W tryskaczach znajduje się komponent termoczuły, który może mieć postać ampułki wypełnionej cieczą termicznie rozszerzalną (tryskacze ampułkowe) lub elementu bimetalicznego (tryskacze bimetaliczne). Zadaniem tego komponentu jest blokowanie ujścia wody, która znajduje się w rurociągu dystrybucyjnym. Pod wpływem wysokiej temperatury elementy termoczułe pękają lub topią się zwalniając blokadę i tryskacze uruchamiają się, uwalniając strumień wody w kierunku pożaru.

Kiedy należy przeprowadzać przegląd instalacji tryskaczowych?

Aby instalacja działała prawidłowo, należy regularnie ją serwisować. W  przypadku tak ważnego systemu, stanowiącego o bezpieczeństwie osób przebywających w danym budynku, należy dochować szczególnej staranności podczas prac konserwacyjnych. Poza bezpieczeństwem jest też bardziej prozaiczny powód, dla którego warto regularnie robić przegląd instalacji. Są to po prostu pieniądze – tryskacze, które nie są odpowiednio często konserwowane, po prostu szybciej ulegają awariom, a ich naprawa jest kosztowna. Przeglądy instalacji warto zlecić profesjonalistom, np. firmie Pliszka, specjalizującej się w inżynierii przeciwpożarowej.

Przeglądy wykonuje się na podstawie obowiązujących norm i standardów. Większość instalacji tryskaczowych w Polsce po 2004 roku została zaprojektowana i wykonana w oparciu o normę PN-EN 12845. Opisuje ona szczegółowo, jakie elementy należy poddawać kontroli cotygodniowej i miesięcznej, wykonywanej przez użytkownika, a jakie kwartalnej, półrocznej, rocznej, 3-letniej czy 10-letniej. Kontrole przeprowadzane w odstępach dłuższych niż 30 dni muszą być realizowane przez wyspecjalizowaną firmę zewnętrzną. W trakcie tych przeglądów tryskacze i sieci rurociągów sprawdzane są tylko zewnętrznie. Jednak co 25 lat wymagane jest dokładne sprawdzenie i przetestowanie sprawności działania konkretnej ilości tryskaczy oraz odcinków rurociągu o konkretnej długości, w zależności od wielkości instalacji tryskaczowej.

Bardzo zbliżone do normy PN-EN 12845 zalecenia odnośnie regularnych przeglądów i kontroli poszczególnych elementów instalacji tryskaczowej zawiera norma VdS CEA 4001. Wprowadza ona jednak okres 12,5 roku dla dokładnych przeglądów wewnętrznych i testów tryskaczy i rurociągów w instalacjach tryskaczowych suchych. Najbardziej restrykcyjna dla przewodów rurowych jest norma NFPA 25, zgodnie z którą wewnętrzny stan rurociągów należy sprawdzać do 5 lat. Jest ona jednocześnie najmniej wymagająca pod względem badań tryskaczy, które mogą być przeprowadzane nawet po 50 czy 70 latach.

Poza przeglądami wynikającymi bezpośrednio z normy i standardów, należy regularnie przeprowadzać wszystkie czynności serwisowe zalecane przez producentów urządzeń. Po każdej kontroli należy sporządzić sprawozdanie, a wszystkie czynności należy dodatkowo zapisywać w książce eksploatacji instalacji tryskaczowej, znajdującej się na terenie chronionego obiektu.

Wiele instalacji stałych urządzeń gaśniczych tryskaczowych w Polsce powstało na podstawie normy PN-M 51540 z 1997 r., która wymaga, aby w ramach konserwacji instalacji co 10 lat przeprowadzane były badania podstawowych parametrów tryskaczy. Według obowiązującej obecnie normy PN-EN 12845, wprowadzonej po raz pierwszy w 2004 roku, należy sprawdzać tryskacze co 25 lat. Podobnie nakazuje norma europejska VdS CEA 4001 – na jej podstawie również należy wykonywać dokładne badania co 25 lat.